In Nederland zijn meer dan 650.000 arbeidsmigranten. Zij komen meestal uit midden en Oost-Europa en doen economisch belangrijk werk in logistiek, industrie of land- en tuinbouw.
Covid besmetting
Deze groep internationals werd vorig jaar tijdens de eerste Covid golf hard geraakt. Door hun werk- en woonomstandigheden liep het aantal besmettingen onder hen snel op. In reactie hierop stelde het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) olv Emile Roemer een Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten in.
Dit kwam eind 2020 met aanbevelingen hoe de woon- werk en leefomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Hieronder ook de aanbeveling aan de zorgsector om de huisarts beter toegankelijk te maken voor arbeidsmigranten.
Huisarts niet goed toegankelijk
Veel arbeidsmigranten hebben geen huisarts. In veel regio’s is de huisartsencapaciteit te beperkt om hen te kunnen inschrijven. Bovendien verblijven arbeidsmigranten vaak maar enkele maanden in een regio voordat zij naar elders vertrekken voor hun werk. Inschrijven bij een huisarts lijkt dan vaak niet de moeite waard.
De praktijk is dan ook dat een arbeidsmigrant met medische klachten zijn werkgever, vaak een uitzendbureau, om hulp vraagt. Deze probeert dan ergens een arts te vinden die tijd kan maken en rijdt de zieke naar een huisarts, soms wel 100 km verderop.
Onderzoek met zorgverzekeraar HollandZorg
H4i kreeg eind 2019 subsidie van de provincie Noord-Brabant om de zorg aan internationals in de regio te verbeteren. De keuze om bijzondere aandacht te geven aan Arbeidsmigranten lag voor de hand.
H4i en HollandZorg, marktleider in zorgverzekeringen voor arbeidsmigranten, sloegen de handen ineen en deden onderzoek, uitgevoerd door Wise up, onder arbeidsmigranten naar hun ervaring met en behoefte aan zorg.
Laag vertrouwen in de Nederlandse zorg
Uit het onderzoek bleek dat minder dan de helft van arbeidsmigranten vertrouwen heeft in de diagnose en aanpak van Nederlandse artsen. Ook zegt maar 47% zich veilig te voelen in de Nederlandse zorg. Verder weet bijna de helft van de respondenten niet waar ze naartoe moeten als ze gezondheidsklachten hebben.
Meer dan de helft geeft ook aan niet te weten waar hierover informatie te vinden is, terwijl informatievoorziening juist een belangrijke rol speelt in het vertrouwen in de Nederlandse zorg, zo blijkt uit het onderzoek.
Zij die desondanks een huisarts hebben bezocht, zijn merendeels (70%) positief over het contact. 60% is na afloop tevreden over de diagnose en behandeling.
Ook artsen zien graag verbetering
Aanvullend onderzoek onder huisartsen laat zien dat zij het lastig vinden goede zorg te bieden aan arbeidsmigranten omdat zij de patiënt en zijn medische voorgeschiedenis meestal niet kennen. Een medisch dossier kan voor deze ‘passanten’ niet worden opgebouwd.
Verder zijn er ook vaak taalproblemen, waarbij de werkgever of een andere arbeidsmigrant moet inspringen als tolk.
Pilot project
H4i heeft samenwerking gezocht met Arene online huisartsenpraktijk in West-Brabant om samen te onderzoeken hoe de toegankelijkheid van en informatievoorziening over de zorg in die regio verbeterd kan worden. Met HollandZorg hebben zij een aantal grote werkgevers in de regio bereid gevonden om deel te nemen in een pilotproject ‘Hybride zorg’.
Hybride zorg is huisartsen-zorg die digitaal (online) wordt verleend, waar dat kan, in combinatie met zorg in een fysieke praktijk, waar dat nodig is. Daarnaast wordt er veel aandacht besteed aan voorlichting en informatievoorziening. Tijdens de pilot zullen werkgevers hun buitenlandse werknemers voor zorg verwijzen naar de ‘hybride’ praktijk.
De pilot zal in juni starten. Eind 2021 zal geëvalueerd worden wat er nodig is om hybride zorg breder beschikbaar te maken.