Er zijn in Nederland ongeveer 71.000 kinderen van migranten uit Midden- en Oost-Europa. Professionals van zorg- en welzijnsorganisaties signaleren bij hen risico’s op het gebied van gezondheid en ontwikkeling.
Risico’s voor gezondheid en ontwikkeling
Marjolein Keij, senior adviseur Gezond Opgroeien bij Pharos, is begonnen deze risico’s, oorzaken en gevolgen in kaart te brengen. Focus is nu op Bulgaarse gezinnen in Zaanstreek en regio Den Haag.
Daarmee is niet gezegd dat andere nationaliteiten en regio’s geen vergelijkbare risico’s kennen. Wel lijkt het er op dat de geletterdheid en gezondheidsvaardigheden van sommige groepen Bulgaarse moeders lager liggen dan bij andere MOE-landers.
“Bulgaarse ouders zijn liefdevol en zorgzaam voor hun kinderen, daar gaat het niet om”, zegt Keij op basis van gesprekken met huisartsen, verloskundigen, kraamverzorgenden en jeugdartsen.
Gebrek aan kennis en informatie
“Zij hebben echter vaak niet de kennis om de juiste keuzes te maken als het gaat om de gezondheid en de ontwikkeling van hun kinderen” vervolgt Keij, “Informatie daarover bereikt hen niet of begrijpen ze niet”.
Taal is daarbij een onderdeel van het probleem. Sommige Turks sprekende Bulgaarse ouders krijgen zorg via Turks sprekende zorgverleners. Maar er is nu nog weinig zicht op in welke mate ouders daarmee alles goed begrijpen. Er zijn ouders die uitsluitend Bulgaars spreken, en laaggeletterheid speelt zeker een rol.
“Preventie is geen bekend begrip in Bulgarije”, zegt Elitsa Yordanova, directeur van de Bulgaarse school en oprichter van het Bulgaars cultuur en informatiecentrum, beide in Amsterdam. “Veel moeders kennen daardoor niet het belang van gezonde voeding om hun kinderen een goede start te geven”.
Het gezondheidszorgsysteem en het schoolsysteem in Bulgarije verschilt sterk van dat in Nederland. Kinderen zijn pas later leerplichtig. Daardoor sluit de opvoeding niet altijd aan bij het Nederlandse schoolsysteem.
Daarbij komt dat men weinig vertrouwen heeft in de gezondheidszorg. Zo komt abortus relatief vaak voor onder Bulgaarse vrouwen, omdat zij geen vertrouwen hebben in de anticonceptie-adviezen van de huisarts.
Hoe hen te ondersteunen
Yordanova helpt Pharos momenteel bij het onderzoek onder Bulgaarse gezinnen, zij is zowel tolk als cultureel vertaler en helpt al jaren Bulgaarse mensen op weg in Nederland: “Het is belangrijk hen zo vroeg mogelijk te informeren en adviseren, maar dit moet wel gebeuren door personen die vertrouwd worden en dit kost tijd”.
Voorbeelden zijn de verloskundigen die in Den Haag een groepsgewijze zwangerschapsbegeleiding in het Turks aanbieden ook voor Bulgaarse vrouwen en de tolkenspreekuren in de Jeugdgezondheidszorg in het Turks in Zaanstad.
“Maar dat kan ook tijdens de koffieochtenden, taallessen, inlooppunten van de gemeente of, in geval van schoolgaande kinderen, via de brugfunctionaris van de school”, vult Elitsa aan.
“Binnenkort gaan we eerst in gesprek met de Bulgaarse gezinnen”, besluit Keij, “het moet voor hen uiteindelijk wel werken.”
Symposium zorg en welzijn voor arbeidsmigranten
Marjolein Keij en Elitsa Yordanova zullen in een van de 12 workshops tijdens het landelijk symposium ‘Zorg en welzijn voor arbeidsmigranten’ ingaan op de verschillende voorbeelden en de tot dan toe geleerde lessen.
